De rijke wereld van bacteriën in je darmen: wat hebben we daaraan?

Gepubliceerd op 21 maart 2024 om 14:02

Stel je voor: je draagt dagelijks een half suikerpak aan materiaal bij je dat niet eens van jou is. Klinkt als een vrij zware taak in mijn oren. Die halve kilo die je meedraagt bestaat namelijk uit bacteriën die leven op en in je lichaam. Bacteriën bevinden zich op je huid, in je mond en voornamelijk in je darmen. Die bacteriën zitten daar niet voor niks. De veelzijdige rol van deze darmbacteriën in je gezondheid heeft mij echt gefascineerd. In mijn onderzoek houd ik me dagelijks bezig met de relatie tussen de darmen en je gezondheid. Eigenlijk kan ik je nu al verklappen dat er nog meer onbekend is dan bekend. Dus wat weten we tot op de dag vandaag wél?

Vijanden of vrienden?
Bacteriën deden mij vroeger altijd vooral denken aan een infectie, ziekte of viezigheid. Toch heb ik ontdekt dat bacteriën ook een positieve kant hebben. Bacteriën zijn eencelligen organismes met een eigen DNA. De verzameling van alle verschillende micro-organismes in je darmen bij elkaar heet het darmmicrobioom. Kort gezegd eten de gunstige bacteriën graag vezels en de ziekmakende bacteriën groeien juist goed op suikers, transvetten en bewerkte producten. 

Bacteriën hebben ook de mogelijkheid om stofjes te produceren en daarmee kunnen ze een effect uitoefenen buiten de darmen. Een voorbeeld van een gunstige stof is boterzuur, wat de darmbarrièrefunctie verbetert en mogelijk ook ontstekingen in ons lichaam remt. Op deze manier kunnen bacteriën in je darm dus een rol spelen bij het verminderen van chronische ontstekingsziektes zoals reuma en de ziekte van Crohn.  Ook stemmingsstoornissen en depressies worden gelinkt aan de samenstelling van ons microbioom via de gut-brain-axis.

'De gunstige bacteriën eten graag vezels en de ziekmakende bacteriën gaan juist goed op suikers, transvetten en bewerkte producten'. 

Multifuncitoneel

Wat mij erg heeft verraste, was de ontdekking dat de bacteriën in je darmen een rol spelen bij nog veel meer, zoals bij de vertering van voedsel, bescherming tegen ziekteverwekkers, maar ook het stimuleren en trainen van je immuunsysteem. Een fantastische studie, uitgevoerd in Nederland, liet zien dat de darmbacteriën een rol spelen in de ontwikkeling van de auto-immuunaandoening diabetes type 1 bijvoorbeeld [1]. Ook het gebruik van antibiotica in de jongere jaren, waardoor de darmbacteriën werden gedood, wordt gerelateerd aan meer auto-immuunziektes [2].

Hoe beter we onze darmen verzorgen, hoe meer we terugkrijgen van onze darmbacteriën

 

De kleine levende beestjes in onze darmen kunnen dus zowel onze vrienden zijn of onze vijanden worden. Afhankelijk van hoe we ze behandelen, net zoals met de mensen om je heen; je wordt sneller vrienden als je iemand goed behandelt, maar eerder vijanden als je iemand pest. Darmgezondheid werkt op een vergelijkbare manier. Hoe beter we onze darmen verzorgen, hoe meer we terugkrijgen van onze darmbacteriën. En het meest fascinerende is dat je darmsamenstelling niet vaststaat. Het is niet net als je oog- of haarkleur waar je mee geboren wordt en wat vaststaat. 

De weegschaal in balans

Maar hoe doe je dat dan: je microbioom zelf veranderen?  Geen één microbioom is het zelfde; de samenstelling in mijn darmen in weer net anders als die van jou. Je bent dus echt uniek wat dit betreft. Een heleboel verschillende factoren zijn van invloed op de samenstelling van jouw microbioom. Denk bijvoorbeeld aan de manier waarop je geboren bent (normale weg of keizersnede), de plaats waar je opgroeit (op het platteland versus op een flat op driehoog in de stad), wel of geen huisdieren en misschien wel de belangrijkste factor: wat jij dagelijks je darmkanaal laat passeren, oftewel je dieet. 

Over het algemeen geldt dat een ‘gezond microbioom’ rijk is aan veel bacteriën, maar ook veel verschillende soorten bevat. Dit wordt in wetenschappelijke termen ook wel een hoge diversiteit genoemd. Daarnaast is het belangrijk dat er een evenwicht is. Daarmee wordt bedoeld een goede balans tussen de potentieel ziekmakende bacteriën en de gunstige bacteriën. Vergelijk dit met een weegschaal: alleen als er aan beide kanten precies genoeg aanwezig is, blijft deze in het midden staan. Wanneer één van beide kanten de overhand krijgt, zal de weegschaal naar één kant vallen. In het geval van het menselijk lichaam betekent dat: ‘ziek worden’.

Verwennen met vezels

Na het lezen van verschillende onderzoeken over het darmmicrobioom vroeg ik mij af: ‘maar hoe krijg ik dan een gezond microbioom?’ Het antwoord bleek in eerste instantie vrij simpel: vezels, vezels, vezels!
Ik heb me nog wat verder verdiept in gezonde voeding voor je darmen aan de hand van wetenschappelijke studies en vatte dit samen in praktische, simpele adviezen. Klik hier om de blog te lezen.

Daarbij kwam ook de vraag op: Kan ik een achterstand in gezondheid door onevenwichtige voeding dan ook nog goed maken als ik mijn microbioom ga veranderen?’ Uit onderzoek is gebleken dat twee weken na het aanpassen van je voedingspatroon je microbioom al verandert en gunstige bacteriën de overhand beginnen te krijgen [3]

Al met al blijkt dat de beestjes in onze darmen een steeds belangrijkere rol gaan spelen in onze gezondheid. Niet alleen je darmgezondheid, maar op een veel breder lichaamsbreed niveau.

 

 

 

Houd mijn website en instagram in de gate als je interesse hebt in het gezond houden van jouw darmmicobioom.

Referenties:

  1. Fuhri Snethlage CM, Nieuwdorp M, van Raalte DH, Rampanelli E, Verchere BC, Hanssen NMJ. Auto-immunity and the gut microbiome in type 1 diabetes: Lessons from rodent and human studies. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2021 May;35(3):101544.

  2. Vangoitsenhoven, R. and Cresci, G.A.M. (2020), Role of Microbiome and Antibiotics in Autoimmune Diseases. Nutrition in Clinical Practice, 35: 406-416.

  3. Nog erbij vinden

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.